لوازم آرایشی محصولات دارویی هستند، که برای بهبود ظاهر پوست و بوی بدن استفاده میشوند. این محصولات در اشکال مختلف از لوسیون، کرم، پودر و غیره در دسترس هستند. آشنایی با مواد شیمیایی خطرناک در محصولات آرایشی و بهداشتی، یکی از دغدغههای مصرفکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی است. زیرا مصرفکنندگان برای انتخاب آگاهانه و ایمنی لازم است از ترکیباتی که در مواد اولیه آرایشی و بهداشتی استفاده میشود، اطلاعات لازم را داشته باشند. زیرا برخی محصولات آرایشی ممکن است حاوی مواد شیمیایی مضری باشند که برای پوست و بدن انسان خطرناک باشد و اثرات نامطلوبی بر پوست و سلامت کلی بدن انسان داشته باشد. ما در گروه سپلو سعی داریم به معرفی چند نمونه از مواد شیمیایی خطرناک موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی بپردازیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
انواع مواد شیمیایی خطرناک در محصولات آرایشی
۱-پارابنها
همان طور که میدانید، پارابنها مواد نگهدارندهای هستند که در بسیاری از لوازم آرایشی و بهداشتی، برای جلوگیری از رشد باکتریها و کپکها استفاده میشوند. اما متأسفانه استفاده از پارابن باعث اختلالات هورمونی و سمیت بالقوه تولید مثل و رشد بیش از اندازه سلولی میشود. اما به دلیل اینکه از نظر قیمت به صرفه است، بیشتر تولیدکنندگان از پارابن برای نگهداری از دیگر ترکیبات موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده میکنند.
۲-فتالاتها
فتالاتها گروهی از مواد شیمیایی هستند که معمولاً در محصولات آرایشی و بهداشتی به عنوان ترکیبات معطر، نرمکننده و حلال استفاده میشوند و باعث انعطافپذیری و دوام بیشتر آنها میشوند. این مواد به تقویت و ماندگاری بیشتر عطرها و لوسیونها و سایر محصولات مراقبت شخصی کمک میکنند. اما این ترکیب باعث اختلالات هورمونی و سمیت تولید مثل شده؛ و اثرات نامطلوبی بر روی کبد، کلیهها و ریه می گذارد. همچنین ممکن است سیستم غدد درون ریز را مختل کنند که میتواند بر تنظیم هورمونها و سلامت باروری تأثیر بگذارد. برخی کشورها مقرراتی را در مورد استفاده از فتالاتها در محصولات آرایشی و بهداشتی اعمال کردهاند. به عنوان مثال اروپا؛ استفاده از برخی فتالاتها را در لوازم آرایشی و محصولات مراقبت شخصی را محدود کرده است.
۳-فرمالدئید
فرمالدئید که به نامهای فرمالین و متیلن گلیکول نیز شناخته میشود، در محصولات صافکننده مو یافت میشود. برای جلوگیری از تشکیل باکتری از مواد نگهدارنده و آزادکننده فرمالدئید استفاده میشود. همچنین آنها را با نامهای DMDM هیدانتوئین، پلی اکسی متیلن اوره، دیازولیدینیل اوره، بروموپول، ایمیدازولیدینیل اوره، گلیوکسال، متنامین، کواترنیوم-۱۵ و سدیم هیدروکسی متیل گلیسینات شناخته میشوند. آزمایشهایی که بر فرمالدئید انجام شده نشان میدهد که این ترکیب باعث حساسیتهایی شامل: تحریک چشم، خس خس سینه، سردرد، گلودرد، حالت تهوع، بثورات پوستی و سوزش است.
در سطوح بالاتر یا با قرار گرفتن در معرض طولانی مدت، محصولات با سرطان مرتبط هستند. به طور کلی فرمالدئید یک ماده سرطانزا شناخته شده است. که در برخی از لوازم آرایشی و بهداشتی به عنوان نگهدارنده استفاده میشود. اما باید توجه داشت که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض فرمالدئید میتواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد و باعث تحریک پوست و آلرژی پوستی شود.
۴-سرب
همان طور که در کتابهای شیمی خواندهایم؛ سرب یک فلز سنگین است، که به اشکال مختلف مانند استات سرب، اکسید سرب و سولفید سرب یافت میشود. از گذشته تا کنون از سرب به دلیل خاصیت رنگ دانهای که دارد در رژ لبها و رنگ مو استفاده میشود.
اما جالب است بدانید که سرب یک نوروکسین است و میتواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان به خصوص بر روی سیستم عصبی بگذارد زیرا ممکن است از طریق پوست جذب شود و یا به صورت تصادفی مانند بالم لب و رژ لب بلعیده شود. از سرب بیشتر در محصولات مربوط به لب مانند رژ لب استفاده میشود. بهتر است بدانید که قرار گرفتن در معرض سرب میتواند اثرات عصبی داشته باشد. به ویژه برای زنان باردار و کودکان بسیار مضر است. وجود سرب در محصولات آرایشی یک دغدغه صنعت زیبایی است. بهتر است قبل ازخرید محصولات آرایشی به برچسب روی محصول توجه نمایید و محصولی را انتخاب کنید که بدون سرب و یا تست شده در آزمایشگاه باشد.
۵-قطران زغال سنگ
قطران زغال سنگ همان طور که از نامش پیداست، یک محصوا فرآوری شده از زغال سنگ است. و بیشترین کاربرد آن در رنگ موها، شامپوها و درمانهای پوست سر یافت میشود. این ماده ممکن است باعث تحریک پوست و واکنشهای آلرژیک شود. رنگ موی قطران زغال سنگ که در ترکیبات رنگ مو استفاده میشود، میتواند باعث واکنشهای آلرژیک، ریزش مو و آسیب به چشم شود.
۶- SLS (سدیم لوریل سولفات) و SLES (سدیم لورت سولفات)
SLS (سدیم لوریل سولفات) و SLES (سدیم لورت سولفات) سولفاتهای رایجی هستند که روی برچسب شامپوها و سایر مراقبتهای شخصی خود مشاهده میکنید. مواد شیمیایی تحت کلاسهای متیل، بوتیل، پروپیل در زیر پارابنها قرار میگیرند. تولوئن اغلب به عنوان بنزن، فنیل متان، تولوول و متیل بنزن برچسبگذاری میشود.
۷-عطر
عطر موجود در محصولات آرایشی به دلیل وجود برخی مواد شیمیایی و آلرژنها میتواند به طور بالقوه خطرناک باشد. زیرا اغلب عطرها حاوی مخلوطی از مواد شیمیایی از جمله نگهدارندهها و حلالها هستند. و برخی از این مواد میتوانند باعث واکنشهای آلرژیک در افراد حساس شوند. که این علائم شامل: تحریک پوست، قرمزی پوست، خارش و یا حتی باعث مشکلات تنفسی مانند آسم شوند. همچنین مواد شیمیایی که در عطر استفاده میشوند مانند الکلها و رایحههای مصنوعی؛ میتوانند به عنوان محرک چشم و پوست عمل کنند. همچنین ممکن است اثرات نامطلوبی بر محیط زیست داشته باشد.
۸-تریکلوزان
تریکلوزان مادهای است که به جلوگیری یا کاهش آلودگی باکتریایی کمک میکند. تریکلوزان یک ماده ضد باکتری و ضد قارچ است که معمولاً در محصولات آرایشی استفاده میشود. این ماده در محصولات مراقبت شخصی مانند دئودورانت ها، خمیر دندان، صابون و شویندههای بدن استفاده میشود. تا از رشد باکتریها و قارچ جلوگیری کند. تریکلوزان با اختلال در غشای سلولی میکروارگانیسمها عمل میکند و خطر عفونت را کاهش میدهد. اما نگرانیهایی هم در مورد اثرات منفی بالقوه بر سلامت انسان و محیط زیست وجود دارد. همچنین استفاده از تریکلوزان در بسیاری از کشورها محدود و ممنوع شده است. مطالعات کوتاهمدت حیوانی ارتباطی با کاهش هورمونهای تیروئید نشان میدهد، اما تأثیر آن در انسان ثابت نشده است.
۹- دی اکسید تیتانیوم یا اکسید روی
دی اکسید تیتانیوم یا اکسید روی موجود در برخی مواد معدنی و محصولات ضدآفتاب ممکن است حاوی ذراتی در محدوده نانو باشد که در مطالعات آزمایشگاهی با آسیب سلولی از جمله آسیب به DNA مرتبط است. در حالی که هیچ شواهد قانعکنندهای وجود ندارد، که وقتی روی پوست استفاده میشود جذب بدن میشود، برخی از محصولات آرایشی پودری شل ممکن است استنشاق شوند و باعث مشکلات ریوی شوند و به طور بالقوه بتوانند از طریق جریان خون به سایر قسمتهای بدن حرکت کنند. اثرات سلامتی آنها در حال حاضر تا حد زیادی ناشناخته است.
۱۰-تولوئن
یکی دیگر از مواد خطرناک در محصولات آرایشی، تولوئن است، تولوئن که در برخی از لاکهای ناخن یافت میشود، با اثرات عصبی کوتاهمدتی مانند سرگیجه، سرخوشی، توهم و سردرد مرتبط است. جالب است بدانید که خیلی از ماها به بوی لاک علاقه داریم؛ زیرا تولوئن بوی چسب و بنزین میدهد. همچنین نگرانیهایی وجود دارد که در غلظت بالا ممکن است روی جنین در حال رشد در بارداری تأثیر بگذارد. با این حال، سطوح معمولی از قرار گرفتن در معرض خطر تلقی نمیشوند، اگرچهمانیکوریستهایی که در سالنهای زیبایی با تهویه ضعیف کار میکنند ممکن است در معرض سطوح بالاتر قرار گرفتن در معرض قرار بگیرند.
اثرات مواد شیمیایی در لوازم آرایشی چیست؟
فلزاتی که بخشی از فرمولاسیونهای آرایشی هستند، میتوانند از طریق پوست جذب شوند، در داخل بدن تجمع کنند و به اندامهای داخلی آسیب برسانند. رنگ موی قطران زغال سنگ که در رنگ مو استفاده میشود میتواند باعث واکنشهای آلرژیک، ریزش مو و آسیب به چشم شود. همچنین مواد شیمیایی میتوانند وارد بینی، مجرای هوا و ریهها شوند و آنها را تحریک کنند. آنها میتوانند در مجاری هوایی رسوب کنند یا توسط ریهها به جریان خون جذب شوند. سپس خون میتواند این مواد را به بقیه بدن برساند. بلع غذا، نوشیدنی یا مواد دیگر، یکی دیگر از راههای مواجهه است. نمونههایی از اثرات مواد شیمیایی خطرناک عبارتند از: تحریک پوست، درماتیت یا سرطان پوست در اثر تماس مکرر با روغنها. آسیب به دستها و چشمها در اثر تماس با مایعات خورنده مانند اسیدها/بازها. آسم ناشی از حساسیت به ایزوسیاناتهای موجود در رنگها و چسبها.
نتیجهگیری
به طور کلی همان طور که در این مقاله گفته شد، لوازم آرایشی محصولات دارویی هستند، که برای بهبود ظاهر پوست و بوی بدن استفاده میشوند. این محصولات در اشکال مختلف از لوسیون، کرم، پودر و غیره در دسترس هستند. همچنین از لوازم آرایشی برای پاکسازی، محافظت و مرطوب کردن پوست استفاده میشود. برای اطمینان از اینکه مواد شیمیایی خطرناک در محصولات آرایشی موجود نمیباشد، توصیه میشود برچسبهای محصولات آرایشی و بهداشتی را قبل از خریداری با دقت مطالعه نمایید و به دنبال محصولاتی باشید که فاقد مواد شیمیایی مضر باشد. بطور کلی کنترل کیفیت و تضمین ایمنی مواد اولیه آرایشی بهداشتی نکتهای است که تولیدکنندگان لوازم آرایشی باید به آن توجه کنند. همچنین انتخاب محصولات آرایشی ارگانیک و طبیعی، و مطالعه و تحقیق در باره ترکیبات شیمیایی و حتی گاهی اوقات مشورت با متخصصین پوست و مو میتواند به انتخاب آگاهانه شما در انتخاب محصولات آرایشی و بهداشتی کمک کند.