توضیحات
لام آزمایشگاهی یک ظرف شیشهای مستطیلی است که معمولاً ابعاد آن در اندازههای 5/2 * 5/7 سانتیمتر و ضخامت یک میلیمتر دارد. این لامها معمولاً از جنس شیشه اپتیکی یا نوری تولید میشوند، که ممکن است از قلیای آهکی یا بروسیلیکات باشند.
لامها به دلیل داشتن قطر و ضخامت کم، برای نگهداشتن نمونههای مورد آزمایش در زیر میکروسکوپ و دیگر ابزارهای آزمایشگاهی استفاده میشوند. لازم به ذکر است که لامها علاوه بر استفاده در زیر میکروسکوپ، برای ذخیرهسازی و نگهداری نمونهها نیز استفاده میشوند. ضخامت کم و جنس شیشه این لامها امکان دیدن و بررسی دقیق نمونهها را فراهم میکند و در تحلیل نتایج آزمایشها از اهمیت بالایی برخوردار است.روش استفاده از لام و لامل آزمایشگاهی را در مقاله ای بطور تخصصی آموزش داده ایم.
در زیر به برخی از این ویژگیها اشاره میکنم:
- شفافیت: لامهای آزمایشگاهی باید شفافیت بالایی داشته باشند تا به دقت و صحت مشاهدات زیر میکروسکوپ اجازه دهند. شفافیت شیشه لام به انتقال نور به خوبی و کاهش حداقلی از خطاهای ناشی از جذب نور توسط شیشه بستگی دارد.
- مقاومت شیمیایی: لامهای آزمایشگاهی باید مقاومتی قوی در برابر تاثیرات شیمیایی داشته باشند. زیرا در آزمایشگاهها ممکن است با مواد شیمیایی قوی در تعامل با لامها قرار گیرند. مقاومت شیمیایی لامها مطمئنی برای این است که نمونهها و مواد آزمایشی در طول زمان به درستی و بدون تغییرات غیرمناسب در لام نگهداری میشوند.
- ضدخش: لامها باید دارای سطحی مقاوم در برابر خش و خراش باشند. این ویژگی مهم است زیرا لامها بارها و بارها در طول زمان استفاده، شستشو و پاکسازی مورد استفاده قرار میگیرند. مقاومت در برابر خش و خراش، عمر مفید لامها را افزایش میدهد و به استفاده طولانی مدت از آنها کمک میکند.
- عدم تأثیر بر روی نمونهها: لامهای آزمایشگاهی باید از جنسی باشند که تأثیر کمی بر روی نمونههای آزمایشی داشته باشند. به عبارت دیگر، لام باید باعث تغییرات ناخواسته در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی نمونهها نشود تا دقت و قابلیت تفسیر نتایج آزمایشها حفظ شود.
- قابلیت پاکسازی و ضدعفونی: لامهای آزمایشگاهی باید به راحتی قابلیت پاکسازی و ضدعفونی باشند. به دلیل ارتباط مستقیم با نمونههای آزمایشی، لامها باید بتوانند به راحتی پس از استفاده به شیوهای موثر و بهداشتی تمیز شوند تا احتمال انتقال عوامل عفونی به نمونههای بعدی کاهش یابد.
برخی از مزایای این لامها عبارتند از:
- شفافیت: لامهای شیشهای شفاف هستند و به دقت بالایی در مشاهده نمونهها تحت میکروسکوپ کمک میکنند. این ویژگی به محققان و پزشکان امکان میدهد تا ساختارها و تغییرات مورفولوژیکی را به صورت واضح مشاهده کنند.
- قابلیت نگهداری نمونههای کوچک: با داشتن ابعاد کوچک و ضخامت ناچیز، لامها امکان نگهداری نمونههای کوچک را فراهم میکنند. این نمونهها میتوانند خون، بافت، سلولها و سایر مواد آزمایشی باشند که برای تحلیل و بررسی زیر میکروسکوپ یا سایر ابزارهای آزمایشگاهی قرار میگیرند.
- امکان گزارشدهی و ثبت دقیق: لامهای آزمایشگاهی معمولاً دارای نوارهای خطی یا شبکهبندی هستند که به کاربران اجازه میدهد نمونهها را با دقت موقعیتدهی کنند. این قابلیت باعث میشود تا نتایج آزمایشها به صورت دقیق ثبت شده و به گزارشدهی بهتری برای تحلیلهای بعدی منجر شود.
- حفاظت از نمونهها: با استفاده از لام آزمایشگاهی، نمونهها از تماس مستقیم با ابزارها و دیگر عوامل خارجی محافظت میشوند. این باعث میشود تا تغییرات غیرمنتظره در نمونهها کاهش یابد و دقت آزمایشها افزایش یابد.
- قابلیت استفاده مجدد: لامهای آزمایشگاهی معمولاً قابل شستشو و ضدعفونی کردن هستند، به طوری که میتوان آنها را پس از استفاده مجدداً استفاده کرد. این ویژگی سبب صرفهجویی در هزینهها و منابع میشود.
لام آزمایشگاهی همانند هر فناوری دیگری، دارای معایب خاصی است. در زیر به برخی از این معایب اشاره میکنم:
- شکستپذیری: لامهای آزمایشگاهی از شیشه تهیه میشوند و بنابراین حساسیت بالایی به ضربه و شکست دارند. حتی یک ضربه کوچک میتواند منجر به شکستن لام شود و نمونههای آزمایشی را به خطر بیندازد.
- نفوذ مایعات: یکی از معایب لامهای آزمایشگاهی، احتمال نفوذ مایعات به داخل لام است. این موضوع میتواند منجر به تغییر نتایج آزمایش یا آلودگی نمونههای دیگر شود. بنابراین، لازم است که لامها به درستی ساخته شده و از روکش مناسب برخوردار باشند تا نفوذ مایعات جلوگیری شود.
- محدودیت حجم نمونه: به دلیل ابعاد مستطیلی لامها، حجم نمونههای قابل استفاده در داخل آنها محدود است. این موضوع میتواند در برخی آزمایشها و تجزیه و تحلیلها که نیاز به حجم بیشتری از نمونه دارند، مشکل ساز شود.
- هزینه و تعویض: در صورت شکست یا آلوده شدن لامها، لازم است آنها تعویض شوند. همچنین، لامهای با کیفیت بالا و مقاوم در برابر شکست و آلودگی، هزینه بالایی دارند که ممکن است محدودیتی برای برخی آزمایشگاهها ایجاد کند.
نتیجهگیری
با استفاده از لامها، محققان و تکنسینهای آزمایشگاهی قادرند نمونهها را با دقت بیشتری مشاهده کرده و اطلاعات مفیدی دربارهی ساختار، ترکیبات و ویژگیهای نمونهها استخراج کنند. لامها نقش بسیار مهمی در پیشرفت تحقیقات و تشخیص بیماریها در علوم پزشکی دارند و به دلیل سادگی استفاده و کارایی بالا، ازمایشگاههای علوم پزشکی جزئی اساسی از تجهیزات و ابزارهای خود میدانند.
